Biofeedback en het stressprofiel als onderdeel van psychosomatische fysiotherapie
Gezondheid draait om de balans tussen inspanning en ontspanning. De hersenen, het zenuwstelsel en het hart werken continu samen om de balans in het lichaam te handhaven. Alst er actie van het lichaam gevraagd wordt, dan zorgen deze systemen er voor dat energie vrij komt en dat processen van groei en herstel, zoals spijsvertering en het innerlijk afweersysteem, op een lager pitje gezet worden.
Dit is niet alleen het geval bij lichamelijke inspanning, maar ook bij geestelijke inspanning. Een andere reden waarbij het lichaam in een staat van actie of alertheid komt, is het ervaren van gevaar of dreiging, wat het geval is bij spannende situaties of in een onveilige omgeving. Het is geen probleem om enige tijd in deze staat van activiteit of alertheid te verblijven, echter daarna moet het zenuwstelsel zich voldoende kunnen ontspannen om te herstellen, energiereserves aan te vullen en ervaringen te verwerken.
Spanningsgerelateerde klachten ontstaan wanneer het lichaam een te lange tijd in een actieve of alerte staat verkeert, terwijl er onvoldoende ontspanning tegenover staat.
Via biofeedback kan gemeten worden hoe het autonome zenuwstelsel functioneert. Het autonome zenuwstelsel regelt de werking (activiteit en rust) van de organen en lichaamsfuncties zoals ademhaling en hartslag. Dit zenuwstelsel bestaat uit twee deelsystemen: een sympathisch deel en een parasympathisch deel. De parasympathicus (‘de rem’) voert de boventoon bij rust en herstel na vermoeidheid. De sympathicus (‘het gaspedaal’) is dominant bij inspanning.
Bij chronische stress gaat het autonome zenuwstelsel vaak minder goed functioneren. Daardoor kan de energieregeling in uw lichaam verstoord zijn. Vaak is dan de parasympathicus niet actief genoeg en is de sympathicus juist te actief. Dat kan zich manifesteren in een onrustig of opgejaagd gevoel, vaak gepaard gaande met aandacht- concentratie en geheugenproblemen.
Ook kunnen lichamelijke klachten ontstaan, zoals een verhoogde spierspanning, spijsverteringsklachten en vermoeidheid.
Om te meten hoe het autonome zenuwstelsel bij u zijn werk doet, wordt het volgende gemeten tijdens een stressprofiel:
- Huidgeleiding (transpiratie op de vingertop); deze stijgt bij emotie/reactie en daalt bij rust
- Handtemperatuur; deze stijgt bij ontspanning en daalt bij alertheid/mentale inspanning
- Ademhalingsfrequentie; deze stijgt bij inspanning en daalt bij rust
- Hartslag: de frequentie stijgt bij inspanning en daalt bij rust
- Spierspanning; deze stijgt bij inspanning en daalt bij ontspanning
Gedurende de meting wordt gelet op de basiswaarden, de waarden tijdens mentale inspanning en de waarden tijdens herstel.
Een belangrijke aanwijzing voor een niet optimaal functionerend autonoom zenuwstelsel is te weinig fysiologisch herstel na mentale inspanning.
De uitslagen van deze meting geven u niet de diagnose: ‘ziek’ of ‘gezond’. Ze vertellen iets over het functioneren van uw sympathicus en parasympathicus. Mensen kunnen op verschillende manieren uit balans raken door stress. Hoe iemand reageert komt naar voren uit het stressprofiel.
Met behulp van de meting kunnen wij u praktische tips en advies op maat geven waarmee u een betere balans kunt creëren in uw lichaam. En een betere balans bevordert herstel van uw klachten.
Meer informatie over biofeedback vindt u op www.biofeedbackvereniging.nl
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de therapeuten die de biofeedback uitvoeren:
Priscilla Heeren
Marinka Stolk
088-7068225